Verblijf in Nederland
Iedereen van buiten de EU, die langere tijd in Nederland wil verblijven, moet daarvoor een aanvraag indienen. Dat kan bijvoorbeeld op grond van arbeid, studie of asiel. Iemand die al langer in Nederland verblijft, kan verlenging aanvragen. De IND maakt zorgvuldige afwegingen over al deze aanvragen en zal ze vervolgens inwilligen of afwijzen. De IND kan ook beslissen om iemands verblijfsrecht in te trekken. En aanvragers kunnen daartegen in bezwaar of beroep gaan. Al deze situaties kunnen leiden tot een nieuwe of andere verblijfsstatus, en dus een andere verblijfscode.
Zo zit het met verblijfstitels
Bij een verblijfsstatus hoort namelijk een zogeheten verblijfstitel of verblijfscode. Aan de hand van alle procedures die lopen en besluiten die de IND heeft genomen, wordt die code bepaald. Zo is er code 26: een tijdelijke verblijfsvergunning asiel. Of code 25: een reguliere vergunning voor onbepaalde tijd. En er is ook code 98: geen verblijfsrecht (meer).
Code 98: als de rest niet geldt
Code 98 wordt niet zomaar aan iemand gegeven. Het systeem waarin de IND verblijfsrechtelijke procedures verwerkt, is zo gebouwd dat het automatisch bepaalt wat iemands (sterkste) verblijfsrecht is. Dit gebeurt op basis van alle ingewilligde, lopende en afgesloten verblijfsprocedures. Als uit geen enkele procedure een verblijfsrecht volgt, betekent dit dat alleen ‘geen verblijfsrecht (meer)’ overblijft. In dat geval krijgt iemand code 98 toegewezen.
Maar wanneer heeft een persoon eigenlijk geen verblijfsrecht (meer) in Nederland? Dat kan gebeuren als iemand bijvoorbeeld:
- Een verblijfsaanvraag heeft gedaan waarover nog niet is besloten
- Niet rechtmatig in Nederland verblijft omdat de verblijfsvergunning is ingetrokken
- Niet rechtmatig in Nederland verblijft omdat de verlenging niet is aangevraagd
Iemands verblijfscode wordt geregistreerd in de Basisvoorziening Vreemdelingen (BVV). De BVV is – via de Basisregistratie Personen – gekoppeld met systemen van gemeenten en andere uitvoeringsorganisaties. Bijvoorbeeld de Belastingdienst. Op basis van de ingevoerde codebepalen deze organisaties op welke voorzieningen iemand recht heeft. Mag iemand werken in Nederland? Heeft iemand recht op toeslagen? Of op uitkeringen? Zonder een verblijfsrecht in Nederland, is er geen recht op voorzieningen.
Koppelingswet
Het recht op voorzieningen heeft te maken met de Koppelingswet die sinds 1 juli 1998 in Nederland van kracht is. In deze wet staat dat iemand alleen aanspraak kan maken op overheidsvoorzieningen en uitkeringen bij een rechtmatig verblijf in Nederland. Dat betekent dus dat iemand een geldend verblijfsrecht moet hebben.
De koppelingswet heeft twee doelen:
- Voorkomen dat mensen onterecht overheidsvoorzieningen krijgen en zo makkelijker illegaal in Nederland kunnen verblijven
- Voorkomen dat mensen ondanks een illegaal verblijf in Nederland een dusdanig sterke rechtspositie opbouwen dat het moeilijk wordt om hen uit te zetten.
Verschillende organisaties gebruiken de codes
Mag iemand werken in Nederland? Heeft iemand recht op toeslagen? Of op uitkeringen? Zonder een verblijfsrecht in Nederland, zijn er geen rechten op voorzieningen. Via code 98 van de IND kunnen andere organisaties zien of iemand geen rechtmatig verblijf heeft.
Jaarlijks ongeveer 150.000 keer code 98
Jaarlijks geeft de IND zo’n 150.000 keer code 98 af. Voor de meeste mensen heeft dit geen gevolgen. Zij keren bijvoorbeeld na een baan of studie terug naar hun land van herkomst en verliezen hun verblijfsrecht. Het geldt ook voor mensen die naar Nederland willen komen en van tevoren al een verblijfsvergunning aanvragen. Tot het moment van inreizen staan ze bij de IND geregistreerd op code 98. In een beperkt aantal gevallen gaat het om mensen die al of nog in Nederland zijn. Het kan dan dus zijn dat hun vergunning is ingetrokken of dat zij (nog) geen nieuwe aanvraag hebben gedaan. Slechts een enkele keer gaat het om een onterechte code 98.
Wat als de code niet klopt?
Een verkeerde verblijfscode kan enorme consequenties hebben. We werken daarom zo zorgvuldig mogelijk. Als blijkt dat een verblijfscode niet klopt, past de IND deze zo snel mogelijk aan. Daarna komt de aangepaste code (via de BVV en de Basisregistratie Personen) automatisch goed te staan in de systemen van gemeenten en andere uitvoeringsorganisaties.
Bij het vermoeden dat de IND een verkeerde code hanteert, is het mogelijk om ons te bellen en een aanpassing aan te vragen. Ook organisaties zoals gemeenten en de Belastingdienst kunnen contact met ons opnemen bij twijfel over een verblijfscode.
Neem contact op met de IND
U kunt de IND bellen van maandag tot en met vrijdag van 9:00 tot 17:00 uur. 088 043 04 30 (normaal tarief).
Vanuit het buitenland +31 88 043 04 30]
